Zysk czy wyzysk - kilka słów o bezpłatnych stażach

Śledząc ogłoszenia na portalach pracy trudno przegapić dosyć pojemną sekcję ofert, gdzie lista wymagań wobec kandydatów nie jest wcale krótsza niż w przypadku pozostałych ogłoszeń. Tym, co definiuje wyjątkowość tych ofert jest to, że pracodawca szerokim gestem proponuje: najczęściej możliwości rozwoju i współpracę w fantastycznym zespole, współudział w ciekawych projektach, w zamian za… referencje, mniej lub bardziej prawdopodobną wizję zatrudnienia po 3 miesiącach lub uścisk dłoni szefa zespołu.

I powszechny i naturalny jest lament, oburzenie i rozpaczliwe pytania świeżo upieczonych absolwentów wchodzących na rynek pracy – dlaczego po 5 latach ciężkiej pracy na studiach rynek proponuje mi mnóstwo ofert bezpłatnych staży? Dlaczego mam pracować za darmo? Pytanie jest pewnie słuszne.

Można przyjąć narrację lamentu – że to nieuczciwie, że firmy szukają darmowych rąk do pracy, że to jakiś poważny defekt systemu. Dla jasności – też uważam, że byłoby pięknie gdyby wszystkie firmy w miejsce bezpłatnych staży/praktyk, proponowały etaty z umową o pracę (najlepiej na czas nieokreślony z multisportem w pakiecie!). Ale nie zawsze bezpłatne praktyki to nieuczciwe praktyki, niewolniczy wyzysk i perfidny proces. Samej zdarzyło mi się odkrywać talenty osób, które zapraszałam do zespołu na zasadzie – Ty nam swój czas i energię, my Tobie naszą wiedzę, doświadczenia i ambitne zadania wśród fajnych ludzi. 

ZYSK czyli kiedy bezpłatny staż jest ok?

• kiedy poszukujesz pierwszej pracy, ale z większości procesów rekrutacyjnych wyklucza Cię brak doświadczeń zawodowych,
• kiedy stażodawca proponuje Ci udział w ciekawych projektach i ma dla Ciebie fajne zadania,
• kiedy firma/zespół/przełożony traktuje Cię jako ważnego członka zespołu,
• kiedy zostajesz przedstawiony w zespole i dostajesz opiekuna stażu/praktyk, który ma być Twoim liderem,
• kiedy są w zespole osoby, które swoją karierę w firmie rozpoczynały od bezpłatnego stażu,
• kiedy dostajesz swoje stanowisko pracy i podstawowe narzędzia niezbędne do wykonywania Twoich zadań.

WYZYSK czyli kiedy bezpłatny staż nie jest ok?

• kiedy w 6-osobowym zespole do którego trafiasz wita Cię 4 stażystów,
• kiedy zadania, które realizujesz nie są ani ambitne, ani ciekawe (kserowanie dokumentów? układanie papierów w kolejności alfabetycznej? przyjmowanie gości na recepcji?),
• kiedy firma na bezpłatny staż poszukuje osoby z kilkuletnim doświadczeniem zawodowym w jasno określonym obszarze,
• kiedy proces rekrutacji na stanowisko stażysty jest permanentny i średnio raz w tygodniu Twój zespół powiększa się o kolejnego stażystę,
• kiedy nikt nie ustala z Tobą zakresu Twoich zadań,
•  kiedy ubiegając się o staż w firmie, nie uczestniczyłeś w absolutnie żadnym procesie rekrutacyjnym.

Jedno jest pewne, a właściwie jest kilka pewników:        

• jeśli masz szansę i możliwość odbycia stażu w obszarze, który jest Twoim obszarem zawodowym, na pewno warto to zrobić. Dla Ciebie to możliwość zdobycia konkretnych umiejętności, sprawdzenia się w nowych sytuacjach zawodowych i na pewno ważne doświadczenie dla podejmowania kolejnych decyzji dotyczących Twojej kariery,
• chcąc zmierzyć i porównać wartość rynkową kandydata po 3-miesięcznym bezpłatnym stażu w branży, z kandydatem z 3-miesięcznym doświadczeniem w pracy na stanowisku poza branżą, sam odpowiedz sobie na pytanie którego z nich chętniej zatrudniłbyś w swojej firmie?
• coraz więcej firm chcąc odkrywać młode talenty organizuje programy stażowe z bardzo ciekawym zakresem zadań, złożonym procesem rekrutacji i całkiem fajnym wynagrodzeniem :)